Türkiye’deki Türk firmalarının Almanya Federal Cumhuriyeti’nde mukim firmalarla istisna akdi yaparak akdin konusu işin yapımı için kendi işçilerini götürmelerine imkan vermek amacıyla Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Almanya Federal Cumhuriyeti Hükümeti arasında 18.11.1991 tarihinde imzalanmış olan Türk Firmaları İşçilerinin İstisna Akdi Çerçevesinde İstihdamına İlişkin Anlaşma, 20.12.1991 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu Anlaşmanın uygulama usul ve esaslarını belirleyen ilk Tebliğ 17.04.1992 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Ancak, daha sonra yenilenen Tebliğ, 24.04.2004 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmış ve halen uygulamadadır. Anılan Anlaşma ve Tebliğ metinlerine pdf formatında Müşavirliğimiz sayfasından ulaşılabilir.
Anlaşma çerçevesinde taşeron bir iş üstlenen Türk firmalarının azami 3 yıl olarak öngörülen bir iş için götürecekleri işçi kotası veya kontenjanı başlangıçta 7 bin olarak tespit edilmiştir. Almanya’daki işsizlik durumuna göre her yılın Ekim ayı başında yeniden belirlenen bu kontenjan 30.09.2014 tarihine kadar 6.170 olarak belirlenmiştir. Kontenjanın tamamı hiçbir zaman tam olarak kullanılamamış, 90’lı yıllarda 3000’ler seviyesinde seyrederken, Nisan 2014’de 99’u inşaat sektöründe, 5’i demir çelik sektöründe ve 237’si inşaat yan sanayinde olmak üzere toplam 336‘da kalmıştır.
Kontenjandan yeterince yararlanılmamasında, uygulamada bazı sorunların yaşanması, işi alacak Türk firmasının ağırlıklı olarak Türkiye’de iş üstlenmiş olması şartının getirilmesi, işçilerin vize taleplerindeki gecikmeler vs. gibi hususlar etkili olmuştur. Ancak, iyi planlanılması halinde istisna akdi çerçevesinde bir işin üstlenilmesinin yine de cazip olacağı düşünülmektedir.
Diğer taraftan; Anlaşma, tarım, sağlık ve gastronomi dışındaki tüm alanları kapsamaktadır. Buna rağmen müracaatlar daha çok inşaat alanında yoğunlaşmıştır.
İstisna Akdi Anlaşması çerçevesinde Almanya’da iş alan Türk firmalarının ayrıca uymak zorunda oldukları hususlar da belirtilmelidir. Bunlardan bazı sektörlerdeki asgari ücret uygulaması ve inşaat sektöründeki izin parası önem arz etmektedir. Almanya’da bazı sektörler hariç genel olarak asgari ücret uygulaması bulunmamakla birlikte asgari ücret uygulamasına tabi sektörler de vardır. Asgari ücret uygulamasına tabi sektörler ve buralarda geçerli olan asgari ücretler aşağıdaki ekli listede belirtilmiştir. Öte yandan, inşaat sektöründe uygulanan İzin Parası ve Ücret Denkleştirme Kasası’na (Urlaubs- und Lohnausgleichskasse –ULAK) işçinin adına ödenen brüt ücretin % 14,25 oranındaki izin parası da dikkate alınmalıdır.
Anlaşma çerçevesinde iş alan Türk firmalarının işçi tahsisi için bulundukları şehirdeki Türkiye İş Kurumunun Şubesine başvurmaları gerekmektedir. Buradaki yapılacak işlemlerle ilgili http://www.iskur.gov.tr/LoadExternalPage.aspx?uicode=statyurtdisiiseyerlestirme kurumun internet sayfasından bilgi alınabilir.
Ayrıca, http://www.iskur.gov.tr adresinden firma ve işçi arasında imzalanacak Almanya Bireysel İş Sözleşmesi indirilebilir.
Konuyla ilgili Almanya tarafından Stuttgart İş Ajansı yetkilendirilmiş olup, buranın irtibat bilgileri aşağıda verilmiştir:
Agentur für Arbeit in Stuttgart
Nordbahnhofstr. 30-34
70191 Stuttgart
Tel.: 0049-711 920-3200 veya 3251
E-posta: Bu e-Posta adresi istek dışı postalardan korunmaktadır, görüntülüyebilmek için JavaScript etkinleştirilmelidir
Ayrıca, istisna akdi konusunda faydalı bilgileri içeren Almanca bir broşür de http://www.arbeitsagentur.de Federal İş Ajansı’nın internet sayfasından indirilebilir.
İstisna Akdi Anlaşması ve uygulanması konusunda Müşavirliğimiz ve Başkonsolosluklarımız nezdindeki Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliklerimizden bilgi alınabilir.